امروز به مناسبت روزجهانی پست، با این موضوع که «در سال 1392 مردم چه استفاده‌ای از پست می‌کنند» به میان مردم رفتیم. پاسخ‌های جالبی دریافت کرده‌ایم.
به گزارش رودان نیوز، امروز 17 مهر مصادف با روز جهانی پست است. هر سال در چنین روزی شرکت پست آمار رسمی ترافیک پستی کشور را اعلام می‌کند. امسال هم گفت که در سال 91 با 5 درصد رشد، حدود 824 میلیون مرسوله پستی در کشور جابه‌جا شده است. البته این آمار جدا از آمارهای کارهای پستی است که همکاران مجاز و غیرمجاز پست در بخش خصوصی و دولتی انجام می‌دهند؛ از جمله پیک‌‌های موتوری و پستچی‌های دستگاه‌های اجرایی.
از آنجا که درک آمارهای رسمی کار هر کسی نیست و باید اهل فن باشی تا بتوانی اعداد و ارقام مربوط به جابه‌جایی مرسولات پستی را معنی و تصویر سازی کنی، بهتر دیدیم تا امروز با چند سوال پستی میان مردم رویم.
اگرچه به گفته مدیرعامل شرکت پست، برعکس سیر نزولی جهانی، روند استفاده از پست در ایران صعودی است، اما تلاش کردیم با طرح چند سوال ساده از مردم، میزان مقبولیت و فراگیری پست را در سال 1392 در ایران جویا شویم و همچنین بفهمیم مدرن شدن پست از «پست فیزیکی» به «پست الکترونیکی» چقدر بین مردم عینیت یافته است.
از آنجا که به اقتضای امکانات، جامعه آماری این گزارش میدانی محدود بود، سعی کردیم افراد مورد نظر را از یک خیابان بزرگ و اصناف همان محل انتخاب کنیم تا جامعه آماری مورد پرسش، شانس تصادفی بودن بیشتری داشته باشد.
مطالب ماحصل این بررسی، علاوه بر اینکه به 3 سوال پستی «چقدر با پست سروکار دارید»، «آخرین بار چه زمانی و برای چه کاری از پست استفاده کردید» و « آیا از پست الکترونیک استفاده می‌کنید» پاسخ مشخص می‌دهد، اطلاعات جالب دیگری را در خصوص چگونگی تغییر سبک زندگی در سال‌های گذشته و حتی فراز‌هایی از داستان‌های زندگی مردم را نیز به همراه دارد.
*ثبت‌نام مسکن مهر، خاطره خوش آخرین استفاده از پست
رضا، یک جوان 30 ساله است که در یک مغازه خدمات کامپیوتری کار می‌کند و به نوعی مدیر مغازه است. او فارغ‌التحصیل دوره کارشناسی است.
رضا گفت که آخرین بار سال گذشته از پست استفاده کرده و خوب یادش بود که برای ثبت‌نام مسکن مهر بوده است و این جمله را تا حدی با خوشحالی گفت.
وی همچنین گفت که از پست الکترونیک هم زیاد استفاده می‌کند و در اصل کارش با ایمیل است.
*یک رئیس شعبه بانک: کار اداری با پست و ایمیل آری؛ کار شخصی خیر
آقای اسکندری 52 ساله، در یک بانک رئیس شعبه است و مدرک فوق لیسانس دارد.
او گفت که برای کار اداری هر روز از پست استفاده می‌کنند و برای مثال چک‌ها را می‌فرستند. اما برای کار شخصی، سالها است که از پست استفاده نکرده است.
اسکندی همچنین گفت که برای کار اداری ایمیل هم دارد.
*اسماعیل 22 ساله نمی‌داند پست الکترونیک چیست
سر راه یک مغازه پروتئینی با 5، 6 نفر کارگر وجود دارد و به خودمان یادآور می‌شویم که نمی‌خواهیم افراد انتخاب شده باشند، اسماعیل کارگر قصابی و مرغ فروش این فروشگاه است که با روی خوش دوست دارد که سوالات پستی‌مان پاسخ دهد. اما این جوان 22 ساله گفت که نه از پست استفاده کرده نه می‌داند که پست الکترونیک چیست!
دیگر سطح تحصیلات‌اش را جویا نشدیم.
*سر و کار با پست برای مدارک ماشین
یک جوان با ظاهری آراسته و یک کیف اداری در صف عابربانک ایستاده و نفر سوم صف است. در نتیجه با شرایط ظاهری و وقت کافی به نظر گزینه مناسبی برای صحبت است.
آقای سامانی 27 سال سن و مدرک لیسانس دارد.
او گفت که آخرین بار، سال گذشته برای کارت سوخت به پست مراجعه کرده و تاکنون هر بار برای یک مدرکی از موتور یا ماشین از پست استفاده کرده است. در مجموع هم کم از پست استفاده می‌کند.
*در کارم ناگزیر به استفاده از پست الکترونیک هستم
در صف عابر بانک، جوانی ناظر این مصاحبه بود که با توجهی زیادی که به مصاحبه معطوف کرده، نشان می‌دهد برای صحبت بی‌انگیزه نیست.
حدس‌مان درست از آب درآمد و آقای مرادی 28 ساله و فوق دیپلم، با اشتیاق برایمان تعریف کرد که زیاد از ایمیل استفاده می‌کند؛ هم برای کار شخصی و هم برای کار اداری و برای اداری ناگزیر به استفاده از ایمیل است.
آفای مرادی سوال مربوط به ایمیل را با علاقه جواب می‌داد.
سپس گفت که آخرین بار که سر و کارش به پست افتاده، برای کارت سوخت المثنی اقدام کرده، سپس پستچی کارت را در منزل آورده و نبوده و یک بار دیگر هم رفته پست تا کارت را بگیرد.
*استفاده از پست برای رساندن وسایل جامانده مهمان
یک خانم مقابل مغازه لباس‌فروشی نگاهی گذرا به ویترین می‌اندازد و رد می‌شود و متوجه می‌شویم که عجله‌‌ای برای رسیدن ندارد.
خانم اصلانی 54 ساله سوال‌مان را این طور پاسخ می‌دهد که بعد از عید بخشی از وسایل مهمانمان که از شهرستان آمده بود در خانه ما جا ماند، آنها را با پست فرستادم.
خانم اصلانی گفت که کارمند است اما بیشتر به نظر می‌رسید قبلا کارمند بوده است. از او در باره ایمیل هم پرسیدیم که نمی‌دانست چیست و با توضحیی در مورد اینکه با کامپیوتر و اینترنت انجام می‌شود، با شنیدن نام این دو وسیله غریب، سریعا گفت نه؛ اصلا.
*پستچی‌ها گواهینامه و گذرنامه می‌آورند
خانم فرخ‌زادی در یک آژانس مسافرتی مشغول است و گفت که امروز 24 ساله شده است. این خانم جوان گفت که سال گذشته پستچی برایش گواهینامه و گذرنامه آورده و این آخرین استفاده شخصی او از پست بوده است.
خانم فرخ‌زادی البته گفت که ایمیل هم دارد؛ برای کار شخصی و اداری و البته بیشتر اداری.
* فروش اینترنتی کتاب و تحویل به مشتری توسط پست
سر راه به یک فروشگاه کتاب برخوردیم. به دلیل تبلغیات فراوان شرکت پست در باب خرید و فروش اینترنتی، حدس زدیم که احتمالا در این فروشگاه مطلب دندان‌گیری نصیب‌مان خواهد شد.
در «فروشگاه تخصصی کتاب‌های دفاع مقدس» آقای میرزایی 48 ساله، به سوالاتمان پاسخ داد و گفت: مشتری‌ها کتاب‌ها را از طریق سایت خریداری می‌کنند. سپس به شرکت پست زنگ می‌زنیم که بیاید کتاب‌ها را برای تحویل به مشتری ببرد و پست فردای روز تماس برای بردن کتاب‌ها می‌آید.
آقای میرزایی گفت که ایمیل ندارد.
*استفاده از پست برای ارسال بار
کم‌کم به فکر بازگشت و پایان تهیه این گزارش بودیم که نگاه‌مان به یک فروشگاه حوله‌فروشی افتاد و احتمال دادیم که شاید این فروشگاه هم کالای زیادی برای ارسال داشته باشد.
حدس‌مان تاحدی درست درآمد. زیرا کارمند فروشگاه گفت که وسایل زیادی را ارسال می‌کنند.
آقای شجاعی 32 ساله و دیپلمه توضیح داد: هر روز مراودات زیادی با پست دارند. با مراجعه به دفاتر پستی چک و فاکتور ارسال می‌کنند، حوله و روتختی را در بسته‌بندی به شهرستان‌ها ارسال می‌کنند و حمل بار را به پست می‌سپارند.
مدیر فروشگاه که در ابتدای ورود و طرح سوال، ما را برای مصاحبه به کارمندش سپرده بود، در این قسمت بحث وارد موضوع شد و گفت: پست خیلی گران است. برای ارسال یک کارت ملی به کرمانشاه 4 هزار و 500 تومان داده‌ام.
کارمند فروشگاه این را هم گفت که برای کار فروشگاه از ایمیل استفاده می‌کنند.
*یک دلار فروش: با پست کاری ندارم؛ اما ایمیل دارم
در راه بازگشت یک دلار فروش توجه‌مان را جلب می‌کند. آقای شاپور 28 ساله که دیپلم دارد، گفت: سال پیش با پست پیشتاز یک بسته را برای خانواده‌اش در شهرستان ارسال کرده است؛ غیر از این زیاد با پست سروکاری ندارد.
این دلار فروش همچنین گفت که ایمیل شخصی هم دارد و از آن استفاده هم می‌کند.
*پست، فرم ثبت‌نام دانشگاه هم می‌دهد
همکار آقا شاپور، سید اکبر نام دارد. سید اکبر می‌گوید 42 ساله است و تا ابتدایی درس خوانده است.
وی گفت که به تازگی از پست کارت سوخت ماشین گرفته است.
خیلی زود یادش آمد که اخیرا از پست فرم ثبت نام دانشگاه هم برای یکی از بستگانش گرفته است.
*امروز کار نامه را تلفن انجام می‌دهد
یک خانم مسن در ایستگاه اتوبوس منتظر است. او گفت که کاری با پست ندارد و این را با پاسخ کوتاه بیان کرد.
وقتی به او یادآوری کردم که آیا در گذشته نامه ارسال می‌کردند، گفت که در قدیم برای دخترش که در اصفهان بوده نامه می‌نوشتند اما اکنون تلفن می‌زنند.
*پست قبوض را می‌رساند
یک پیرمرد در خیابان روی پله‌های یک بانک نشسته است. چهره‌اش من را به یاد پیرمرد آشنای قاب رسانه ملی انداخت. بدون اینکه سرش را بالا بیاورد سوالاتمان را پاسخ داد و ثابت کرد که دود از کنده بلند می‌شود و آدم‌های جوان امروز حواس جمعی دیروزی‌ها را ندارند.
تا اولین سوال را پرسیدم گفت: بیست سال پیش پسرم سرباز بود، برایش نامه پست می‌کردم؛ الان در تهران است.
آقای پیرمرد که فراموش کردم نام‌اش را بپرسم، گفت: اکنون هم پست، قبوض تلفن را به در منزل می‌آورد. پس هنوز با پست کار دارم.
*مهم‌ترین خاطره یک مسافر از کاربرد پست
به سراغ یک مرد میان‌سال رفتم. سوال را پرسیدم. گفت این روزها کار چندانی با پست ندارم. حداقل اکنون در ذهن ندارم. مهم‌ترین کاری که با پست داشتم این بود که از بلژیک گذرنامه‌ام را به ایران پست کردم.
وی در پاسخ به این سوال که چرا وقتی در کشور دیگر بودید، گذرنامه‌تان را برای ایران ارسال کردید، آنجا بدون گذرنامه چه کردید، گفت: رفته بودم که بمانم. اما خانواده گفتند برگرد و پشیمان شدم. با برگه سفارت ایران بدون گذرنامه برگشتم.
ساعتی پیش در ابتدای روز جهانی پست با این موضوع که «در سال 1392 مردم چه استفاده‌ای از پست می‌کنند» به میان مردم رفتیم. اکنون که پس از شنیدن نظرات برخی از مردم، بازمی‌گردیم تقریبا دریافته‌ایم که ارتباط مردم با پست از حالت شخصی به کارهای اداری، تجاری و دستگاهی تغییر کرده و امروز برای انجام ارتباطات شخصی وسایل بسیار شخصی‌تری از نامه اختراع شده است.
همچنین این نتیجه دستگیرمان شد که اگرچه هر روز کاربردهای سازمان یافته جدیدی توسط دستگاه‌ها به پست محول می‌شود که ارتباط مردم با پست را تقویت می‌کند؛ اما با گذشت سالها امروز در عمل جنبه کاربردهای شخصی پست برای مردم حمل بار و ارسال وسیله است.
فارس
